رابطه عطسه با صبر
در بین عوام الناس مرسوم است که وقتی عطسه می کنند ، می گویند صبر آمد ، کاری را که در پی انجام آن بودند ترک می کنند یا حداقل به تأخیر می اندازند یا کفشهای خود را لنگه به لنگه میپوشند یا در کفشهای خود نمک میریزند! ، آیا چنین عملی مبنای شرعی دارد ؟
توضیح آنکه خیر ، این عقیده یکی از خرافات رایج و بی اصل و اساس است و هیچگونه وجه شرعی ندارد ، لذا ارتباطی بین صبر و عطسه نیست بلکه عطسه یک مکانیسم دفاعی و طبیعی بدن است و نه تنها بد نیست بلکه فواید زیادی هم دارد بلکه در روایات آمده که عطسه نشانه راحتی و سلامتی بدن است ، پیامبر (ص) فرمود: «العطاس للمریض دلیل علی العافیة و راحة البدن» بحار، ج ۷۶، ص ۵۲عطسه کردن بیمار ، نشانه عافیت و سلامتی اوست و برای دستگاه های بدن نافع و مایه آرامش است . و مطابق روایات دیگر، عطسه کردن علامت آن است که انسان تا سه روز یا هفت روز از مرگ در امان است اصول کافى جلد ۴ ، صفحه ۴۷۷، از رسول خدا صلی الله علیه و آلهروایت شده که عطسه برای تمام بدن نافع است ، و هر گاه از سه بار بیشتر (پی در پی)شود نشانه بیماری است .
اما نکته مهم اینکه اساساً فال بد زدن در شرع مقدس ، نکوهیده و ناپسند است ،چون با فال بد زدن ذهن نسبت به آن کار تیره گشته و این اثر خوبی ندارد ، از این رو در آئین مقدس اسلام «تفأل» که فال نیک زدن است ، مستحب است ، ولی «تطیّر» که فال بد زدن است کراهت دارد چون انسان در حال فال نیک زدن امیدوار به فضل الهی است و به رحمت خدا دلبسته اما در تطیّر و فال بد زدن در او سو ء ظنّ و نامیدی حاصل میگردد پس در روایات سفارش شده که فال بد نزنید و اگر فال بد زدید با توکل به خدا و با صدقه دادن و بی اعتنایی به آن از آن بگذرید.
امام صادقعلیه السلام فرمودند : فال بد زدن بستگی به فال زن دارد ، اگر آن را سهل گرفته ،اثر آن سهل است،و اگر آن را مشکل و سخت گرفته،اثر آن سخت است و هر گاه برای آن هیچ اثری در ذهن خود قرار نداده بر او چیزی نیست وسایل الشیعه،ج ۸ ،ص ۲۶۲
آری درباره عطسه وارد شده است که هر گاه یکی از شما عطسه کرد ، خودش بگوید «الحمدلله » یعنی خدا را شکر که بدنم سالم است ، و شما در حق او دعا کنید و بگویید «یَرحَمکم الله؛ رحمت خدا شامل حال شما گردد» و بعد شخص عطسه کننده متقابلاً بگوید «یَغفِرُ اللهَ لکم ؛ خداوند شما را بیامرزد».اما صبر کردن و کمی مکث نمودن و یا فرق گذاردن بین یک عطسه و دو عطسه ، همگی افسانه است و خرافات .